در هنگام قطع بتن ریزی(ایجاد درز اجرایی) به چه نکات مهمی باید توجه کنیم؟
منظور از قطع بتن، بتن ریزی در دو یا چند مرحله است که مرحله دوم بعد از گیرش اولیه یا کلی بتن در مرحله اول انجام میگیرد.
در چه مواقعی باید بتن ریزی را قطع کنیم؟
۱-در برخی موارد به صورت اختیاری اقدام به قطع بتن میکنیم مثلا در ساختمانهای اسکلت بتنی ابتدا بتن ستون را می ریزیم و سپس بتن تیری که روی ستون قرار میگیرد(بتن ریزی سقف)و سپس بتن ستون طبقه بعدی، بنابراین بتن ریزی ستون هر طبقه در حداقل دو مرحله انجام میگیرد.
۲-همچنین در بتن ریزی هایی(سقف و فونداسیون معمولا) که حجم بتن ربزی زیاد است و کار ممکن است در چند روز انجام گیرد مجبوریم بتن را در قسمتی متوقف کرده و ادامه بتن ریزی را در روز بعد انجام دهیم.
۳-همچنین ممکن است در پروژه ای به دلیل لزوم نگهداری سپر خاکی مجبور شویم بتن فونداسیون را در دو مرحله اجر کنیم. یک مرحله قبل از برداشتن سپرخاکی و یک مرحله بعد از برداشتن سپر خاکی.
۴-در برخی موارد نیز در حین بتن ریزی مشکلی پیش میاید. مثلا دو ماشین بتونیر پشت سر هم خراب می شوند و تاخیری چند ساعت بین دو پارت بتن ریزی بوجود می اید(البته دیگه باید خیلی بدشانس باشید که این اتفاق بیوفته ولی خوب بنده به شخصه تجربه این بدشانسی رو داشتم).
در همه ی این موارد ما به عنوان ناظر یا مجری پروژه باید آمادگی لازم جهت روبرو شدن با این مشکل را داشته باشیم و دقیقا جواب این سوالات را بدانیم که بتن ریزی را در چه محلی قطع کنیم و به چه شکلی قطع کنیم و چگونه قطع کنیم.
حال اگر اماده هستید پاسخ این سوالات را بدهیم:
سوال اول: بتن ریزی را در چه محلی باید قطع کنیم؟
در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان به این موضوع اشاره شده است:
بند ۹-۱۲-۲-۱-۲ مبحث نهم : درزهای اجرایی را باید در مقاطعی پیش بینی کرد که در آنها نیروهای داخلی و به ویژه نیروهای برشی کمترین مقدار را دارند. در صورت لزوم برای انتقال نیروهای برشی و سایر نیروهای داخلی، در محل درزهای اجرایی باید پیش بینی های لازم به عمل آید.
بند ۹-۱۲-۲-۱-۷مبحث نهم: ایجاد درزهای اجرایی کف ها باید در ثلث میانی دهانه دالها و تیرهای اصلی و فرعی قرار گیرند. در تیرهای اصلی فاصله هر درز اجرایی تا تیر فرعی متقاطع با آنها نباید از دو برابر عرض تیر فرعی کمتر باشد. در صورت تعارض مفاد بند ۹-۱۲-۲-۱-۲ اولویت دارد.
در بندهای بالا منظور از درز اجرایی همان محل قطع بتن ریزی است که به صورت درز باقی میماند.به این نکته در نشریه ۵۵ صفحه ۳۶۳ هم اشاره شده است.
نشریه ۵۵ صفحه ۳۶۳: درزهای اجرایی در دالها و تیرها باید در ثلث میانی دهانه دالها و تیر واقع شوند. درزهای اجرایی در تیرهای اصلی، باید حداقل به اندازه ی دو برابر اندازه ی عرض تیرهای فرعی متقاطع با آنها، از تیرهای فرعی فاصله داشته باشند.
بنابراین میبایستی هر زمان که بنا به یکی از دلایل ذکر شده مجبور شدیم بتن ریزی را قطع کنیم و در دو مرحله انجام دهیمبتن را در یک سوم میانی دهانه دال یا تیر (که اغلب کمترین نیروی برشی در این ناحیه میباشد) قطع کنیم.
سوال: در محل درزهای اجرایی بتن ریزی را به چه شکلی قطع کنیم؟ مایل یا قائم یا افقی؟
به شخصه در پروژه های مختلف این موضوع را مشاهده کردم که در زمان قطع بتن به خصوص در فونداسیون، بتن را بدون هیچ قالبی و به صورت مورب رها می کنند. قطع بتن به صورت مایل زاویه نزدیک به ۴۵ درجه با افق میسازد و سطح بتن در راستای ترک های برشی قرار میگیرد. در این صورت پتانسیل بتن در برابر گسیختگی برشی افزایش می یابد. بنابراین باید بتن را به صورت قائم قطع کنیم.
نظر مبحث نهم در این رابطه:
بند۹-۱۲-۲-۱-۵:درزهای اجرایی نباید بدون شکل باشند. بلکه باید امتدادی عمود بر امتداد تنش های عمود بر سطح داشته باشند.
سوال: قطع بتن را چگونه اجرا کنیم؟
تا اینجا در مورد اینکه باید بتن را در چه محلی و به چه شکلی(قائم) قطع کنیم توضیح داده شد. حال چگونگی اجرای قطع بتن نیز آدابی دارد که در ادامه به آن اشاره می کنیم.
بند ۹-۱۲-۲-۱-۱- مبحث نهم: در درزهای اجرایی باید سطح بتن را تمیز کرد و دوغاب خشک شده را از روی آن زدود.
بند ۹-۱۲-۲-۱-۳- مبحث نهم : برای تامین پیوستگی بتن در محل درزهای اجرایی، باید سطح بتن قبلی را خشن ساخت و سپس لایه بعد را ریخت.
بند ۹-۱۲-۲-۱-۶- مبحث نهم: ایجاد درزهای اجرایی قائم باید با قالب های مناسب انجام شود.
بند ۹-۱۲-۲-۱-۴- مبحث نهم : باید تمامی سطوح درزهای اجرایی را قبل از بتن ریزی جدید به صورت اشباع با سطح خشک درآورد.
در قطع بتن در فونداسیون بهترین روش استفاده از میلگرد و رابیتس است. به این صورت که در محلی که میخواهیم بتن را قطع کنیم میلگردهایی عمودی قرار می دهیم و روی آنها دو برگ رابیتس میبندیم. با این کار هم قالب عمودی و قائم درست کرده ایم و هم وجود رابیتس باعث می شود تا سطح بتن مضرس و یا به قول ایین نامه خشن باشد!
سوال: منظور از اشباع با سطح خشک در بند ۹-۱۲-۲-۱-۴ مبحث نهم چیست؟
در واقع منظور این است که باید قبل از بتن ریزی پارت جدید، روی بتن قبلی را خیس کنیم تا حدی که آب را به خود جذب کند و سپس آب اضافی که روی سطح آن باقی مانده است را خشک میکنیم تا آب آن به آب بتن ریزی پارت جدید اضافه نشده و مقاومت مورد انتظار بتن جدید را پایین نیاورد.
سوال: چرا باید سطح بتن قدیمی را خیس کنیم؟
برای اینکه اگر خشک باشد وقتی بتن جدید ریخته می شود بتن قدیمی آب بتن جدید را جذب خواهد کرد و باعث پوکی و کاهش مقاومت بتن جدید میشود. به همین منظور باید بتن قدیمی به حالت اشباع درآید تا ظرفیت جذب آب بتن جدید را نداشته باشد.
همچنین برای قطع بتن در دالها و تیرهای سقف میتوان از قالبهای چوبی همانطور که در شکل زیر میبینید استفاده نمود.
در مرحله بعدی، بعد از بستن قالب و بتن ریزی و خشک شدن آن نوبت به آماه سازی سطح بتن قبلی و ایجاد شرایط مناسب برای اتصال به پارت بعدی است.
همانطور که توضیح داده شد باید اولا سطح بتن قبلی را کاملا تمیز کرد و دوغاب خشک شده روی آن را زدود و سپس روی آن را مرطوب(تا حد اشباع) نمود تا برای بتن ریزی پارت بعد آماده شود.
توجه شود که اگر رطوبت در حدی بود که از حد اشباع بیشتر شد و اب اضافی روی آن جمع شد آب اضافی را از روی سطح بتن برداریم.
در نشریه ۵۵ آمده است که سطح بتن قدیم باید به اندازه ای زبر شود و دوغاب روی ان برداشته شود که دانه های شن بتن قدیم معلوم شود. همچنین در این نشریه امده است که باید سطح بتن قدیم به مدت یک روز در حد اشباع مرطوب نگه داشته شود.
جمع بندی:
۱-قطع بتن باید در محدوده یک سوم میانی دهانه تیرها و دال ها انجام گیرد.
۲- اگر تیر فرعی به تیر اصلی متصل است. محل قطع بتن باید حداقل به اندازه دو برابر عرض تیر فرعی، از تیر فرعی فاصله داشته باشد.
۳-در فونداسیونها با استفاده از رابیتس محل قطع بتن بسته شود و قطع بتن به صورت قائم صورت گیرد.
۴- محل قطع زبر و مضرس باشد(رابیتس این خاصیت را ایجاد می کند).
۵-دوغاب اضافه از روی بتن قدیمی زدوده شود.
۶-قبل از بتن ریزی جدید بتن قدیمی تا حد اشباع آب داده شود و سپس آب اضافی از روی آن خشک شود.
Comments (48)
عالی بود ممنون از شما
متشکرم مهندس عزیز – اطلاعات درج شده بسیار گویا و کاربردی بود .
ممنون از شما بخاطر حسن توجهتون. موفق باشید.
سلام و وقت بخیر ، برای بنده هم اینچنین اتفاقی چند روز پیش افتاد ، در میانه تیر درز اجرایی ایجاد شد اما به صورت مایل
، دهانه تیر هم ده متر هست ، به نظرتون چی کار کنم ؟
سلام جناب مهندس، اینکه درز در میانه تیر قرار گرفته خوب است تنها مشکل شما ایجاد درز به صورت مایل هست، این موضوع باید قبل از ریختن بتن جدید برطرف می شد. نظر شخصی من این است که با توجه به اینکه میفرمایید در میانه تیر قطع بتن انجام گرفته و در میانه تیر مقدار برش ناچیز هست مشکلی بوجود نخواهد آمد.
بسیار بسیار ممنونم از توضیحاتتون جناب مهندس خیلی عالی بود
خواهش میکنم، خوشحالم که برای شما مفید واقع شد
با سلام جناب مهندس آیا رابیتس در محل قطع بتن باید در هنگام بتن بعدی برداشته شود؟ و این نکته در مرجعی بیان شده یا نه؟
با سلام
نیازی به برداشتن رابیتس نیست چون سطح مضرس ایجاد شده با وجود رابیتس هم اتصال خوبی با بتن تازه برقرار می کند. بنده در مراجع مطلبی در مورد لزوم یا عدم لزوم برداشتن رابیتس مشاهده نکردم
وجود رابیتس باعث عدم اتصال مناسب بتن با بتن خواهد شد و طبق برررسی جدید بایستی برداشته شود
سلام خدمت همکاران بزرگوار
در خصوص قطع بتن ریزی در فونداسیون بهتر است که درز سرد را در راستای افق اجرا کنیم به این دلیل که بارهای وارده به فونداسیون به صورت عمودی هستند پس درز اجرایی در جهت عمود بر محور اعمال بار تعبیه میشود.ولی اگر امکان اجرای آن وجود نداشته باشد بهترین روش استفاده از رابیتس است.
رابیتس بایستی برداشته شود چون باعث ایجاد ضعف در اتصال خواهد بود
در کدام آئین نامه این گفتار شما آمده است؟
به نظر بنده نیاز به برداشتن رابیتس نمیباشد
در این روش یکی از موضوعاتی که اهمیت پیدا میکند این است که رابیتس از سطح کاور بیرون نزند و پس از اتمام بتن ریزی به طور کامل در بتن مدفون گردد تا باعث خورندگی در طول زمان نشود.
خیلییی ممنون مطالبتون عالی بووود
سلام. نکات بسیاد خوبی بود. لطف کردید در اختیار همه قرار دادید به خصوص تجربه شخصیتون. با تشکر فراوان.
مرسی از توجهتون موفق باشید
سلام . میخواستم بدونم در بتن ریزی دال تخت بادهنه ۱۰ در ۶ متری محل قطع بتن سقف در کجا باشد بهتر است چون سقف بیش از ۱۰۰۰متر هست وامکان بتن ریزی یکپارچه نیست
قابل ذکر است پروژه مربوط به سوله هستش دال بتنی تخت بدون تیره
سلام مهندس در کارهای با متراژ بالا بهتر است محلهای قطع بتن قبل از بتن ریزی توسط محاسب در محل نیروهای برشی حداقل پیش بینی و نقشه اجرایی داده بشه، در غیر اینصورت با استناد به ایین نامه بهتر است در یک سوم میانی دهانه ها باشد
سلام
مطالب خوب و مفیدی در این پست نوشتید،به عنوان مهندسی که در چندین پروژه تجربه قطع بتن در فونداسیون به دلیل بالا بودن حجم بتن ریزی رو داشتم توصیه میکنم به رابیتس اکتفا نشه و پشت اون رو هم با یونولیت محکم کنید چون فشار بتن پشت رابیتس باعث در رفتن رابیتس و همچنین غیر عمود شدن محل قطع بتن میشه،هرموقع که عملیات بتن ریزی شروع بشه به راحتی میتونین یونولیت ها رو آتش بزنین
ممنون مهندس جان از راهنماییتون ، البته در پی های متداول شهری با عمق حدود یک متر با بستن دو ورق رابیتس توی کارایی که خودم انجام دادم مشکلی پیش نیومده،
بسیار عالی بود.ممنون
خیلی عالی بود واقعا به این مطلب نیاز داشتم مهندس
متشکر
سلام دوست عزیز
خوشحالم که براتون مفید واقع شد.
موفق باشید.
ممنون مهندس ک وقت میزارین
ممنووووون
سلام و وقت بخیر ، برای بنده هم اینچنین اتفاقی چند روز پیش افتاد ، در میانه تیر درز اجرایی ایجاد شد اما به صورت مایل
، دهانه تیر هم ده متر هست ، به نظرتون چی کار کنم ؟
سلام مهندس وقت بخیر
میتونید روی تیر بارگذاری کنید یا به روشهای دیگر تست کنید و سپس در صورت نیاز مقاوم سازی کنید
برای اینکار با مهندسین محاسبی که مقاوم سازی انجام میدهند تماس بگیرید
سلام ، لطفا پاسخ بدین ، بنده بتن ریزی داشتم ، پمپ خراب شد ، ساختمان یک طبقه ، سقف تیرچه بلوک فوم ، وسط یک تیر ده متری و یک تیر پنج متری به صورت مورب بتن خشک شد و با فاصله زمانی یک ساعت و نیم بتن ریخته شد ، چه کاری میتونم انجام بدم جهت تقویت سقف ؟
سلام یه سوال بعد از اینکه قطع بتنو با رابیتس اجرا کردیم بعد بتن ریزی باید رابیتسو از سطح بتن جدا کنیم یا نه
با سلام
عملا بعد از بتن ریزی جداسازی رابیتس امکانپذیر نخواهد بود. و مشکلی هم ایجاد نخواهد کرد.
خیلی عالی بود واقعا به این مطلب نیاز داشتم مهندس
متشکر
خواهش میکنم خوشحالم که مفید واقع شد
استاد عزیز مطالبتون بسیار عالی و جامع بود
سپاسگزارم از لطفتون
سپاس، خوشحالم که براتون مفید بود
با سلام و احترام
بنده هم یک مورد را اضافه میکنم که بتن ریزی وقتی زمان بر شد ،و از قبل هم قابل پیش بینی هست و چون بتن ریزی از یک‌سمت شروع میشود و وقتی درز اجرایی را ایجاد نکنیم بتن پخش میشود و بصورت اوریب هم پخش میشود،و حتما حتما بایستی در نقاط مشخص که طبق آیین نامه هست باید پیش بینی کنیم ،یعنی خودمون وقتی میدونیم بتن ریزی بیش از یک‌ساعت طول میکشه درز را ایجاد کنیم تا به مشکل درز سرد نخوریم
سلام
امکان دارد درز افقی در فنداسیون اجرا بشه؟
مطلب خوبی بود.ممنون
عالی بود،ممنون
به نظرم شما یبار دیه مبحث۹ رو بخونین و مطالبو طبق تجربیات خودت و ناقص نوشتن مطالب کتاب نزارین
سلام دوست عزیز
ممنون میشدم شما برداشتتونو از آیین نامه و تجربیات خودتون و بیان میکردید
باسلام و تشکر از شما
اگر درز اجرایی به ناچار به هر علتی در دیواربرشی اتفاق بیافتد راهکار چیست؟
با سلام خدمت مهندس عزیز
باید با محاسب مشورت بشه مهندس که یک آیا محل درز بحرانی هست یا خیر و دو روشی برای تقویت ارائه بدهند
سلام مهندس ممنون از مطالب مفیدتون
همانطور که جنابعالی می دانید در بتن ریزی ستون ها دو ایراد معمولا وجود دارد
۱- عدم رعایت فاصله سقوط آزاد بتن
۲- عدم اجرای ویبره
در رابطه با رفع ایراد اول آیا می توانیم ستون ها را در دومرحله بتن ریزی کنیم یعنی محل درز سرد را در وسط ارتفاع ستون قرار دهیم ؟
در رابطه با ایراد دوم چه پیشنهادی دارید ؟
با سلام مهندس
در مورد ایراد اول با توجه به ارتفاع سقوط یک متر وبیست اگر اشتباه نکنم در آیین نامه، شما میتونید حتی در سه مرحله هم بتن ریزی کنید ستون رو که با توجه به فاصله زمانی کم مراحل درز سردی بوجود نخواهد آمد. البته از لحاظ اجرایی چون دردسر داره در ۹۰ درصد مواقع رعایت نمیشه این مورد
در مورد ایراد دوم به نکته بسیار ظریفی اشاره کردید که خیلی ها توجه نمی کنند که من طبق تجربه های خودم به این نتایج رسیدم:
۱- معمولا قسمتی از ستون که ویبره نمیخوره بتن کاور هست، یک علت شایع این مورد اینه که سنجاقیها و خاموتها بعضا بزرگتر یا بهتره بگیم گشادتر از محیط میلگردهای طولی ساخته می شوند و در نتیجه در زمان ویبره، ویبراتور در محل سنجاقی یا خاموت بزرگ گیر میکنه و پایین تر نمیره پس نکته اول اینکه پیمانکار خاموت و سنجاقی را با دقت آماده کند
۲-شما در بتن ریزی ستون ها میتونید با استفاده از مواد روان کننده کارایی بتن رو بالا ببرید تا بتن بهتر جایگیری کنه و با ویبره ناقص هم تا حدود زیادی حبابهای هوا خارج شوند و همچنین بتن کرمو نشه
۳- ویبراتورها سایزهای مختلفی دارند و در بازار ویبراتورهایی هستند که سری کوچکتری دارند و حتی میتونید اجاره کنید برای ستون بهتر است از این ویبراتورها استفاده کنید.
۴-در کنار ویبره زنی، چکش زنی به قسمتهای کاور بتن نیز بسیار کمک میکنه
سلام
ممنون
قطع محل بتن در دیوار حائل و برشی بفرمایید.
با سلام
برای قطع بتن در دیوارهای برشی بهتر است به مهندس محاسب مراجعه کنید