بلاگ

مدت زمان مطالعه این مقاله: ۴ دقیقه

فایده خواندن این مقاله چیست؟

یکی از مهارتها و توانایی های مهندس مجری ساختمان شناخت انواع سنگ های ساختمانی است . وی باید بداند هر سنگ چه خاصیتی دارد و برای چه محلی در ساختمان مناسب است و در هر محل (نما، پله، پارکینگ و ….) از سنگ مناسب آن استفاده کند. با خواندن این مقاله شما مهارت و دانش مناسب در این رابطه را کسب خواهید کرد.

 

نویسنده این مقاله کیست؟

مهندس نوید نیاکان، کارشناس ارشد عمران، دارای پروانه نظارت و اجرا پایه دو نظام مهندسی، فعال حوزه ساخت ، با ۱۰ سال سابقه اجرایی ساختمان

 

چرا این مقاله را می نویسم؟

به  نظر بنده(مهندس نوید نیاکان) یکی از مشکلاتی که مهندسین در ابتدای ورود به بازار کار دارند. فراوانی دسترسی به مطالب تئوریک و به عبارتی علمی و دانشگاهی و عدم دسترسی به مطالب کاربردی هست. منظور از مطالب کاربردی، مطالبی هست که دقیقا در محیط کار بکار می روند و اطلاع از انها رفته رفته شما را به عنوان مهره ای ارزشمند در مجموعه کاریتان معرفی می کند.

با نگاهی گذرا به مقالات موجود در اینترنت مشاهده کردم عمده مقالات بر مبناهای زمین شناسی و اطلاعات زمین شناسی و تفاوتهای سنگها تمرکز دارند تا کاربرد آنها، بنابراین به نظرم رسید از این نوع اطلاعات که البته ارزشمند هستند ولی بکار من مهندس عمران نمی آیند دوری کنم . و در عوض اطلاعات اصلی که در ساخت ساختمان به آن نیاز دارید و اغلب تجربه خودم هست به حضورتان تقدیم کنم.

 

انواع سنگ های ساختمانی مورد استفاده در ساخت و ساز کدام ند؟

سنگ ها از لحاظ مبنا و علت تشکیل زمین شناسی انواع مختلفی دارند. ولی ما در این مقاله کاری به این اطلاعات نداریم. شما فقط بدانید که ۹۰ درصد سنگهایی که در ساخت ساختمان بکار میروند یا تراورتن هستند یا گرانیت هستند و یا مرمریت هستند. این سه دسته در واقع بیش از ۹۰ درصد سنگهای موجود در بازارهای سنگ را تشکیل می دهند.

البته سنگ ها در بازار انواع دیگری مثل سند استون، لایم استون، سنگ چینی، ترامیکس و ……….. نیز دارند. که بسته به میزان آهک ترکیبی از خاصیت تراورتن یا مرمریت را خواهند داشت که باز هم میتوان به نوعی جز همان سه رده ی بالا قرار داد. شما فعلا همین سه رده را در ذهن داشته باشید.

 

در مورد هرکدام از این سنگ ها به سه سوال زیر پاسخ میدهیم:

۱-چه ویژگی خاصی دارند که در ساختمان برای ما مهم است؟

۲-در کدام قسمتهای ساختمان از آنها استفاده کنیم؟

۳-در کدام قسمتهای ساختمان استفاده نکنیم؟

۴- چه شکلی هستند؟

 

 

قبل از شروع: تمامی سوالهای بالا بر اساس این دو ویژگی سنگ پاسخ داده می شوند.

دو خاصیت در سنگها ی ساختمانی برای ما ویژگی مهم و تعیین کننده هستند که در این رابطه پستی را نیز در اینستاگرام آکادمی ساخت قرار دادم که با استقبال مواجه شد.

این دو ویژگی این موارد هستند

۱-میزان تخلخل سنگها

۲-میزان آهک سنگها

سنگهایی که جنس بافت آانها متخلخل می باشد با دوغاب سنگ بهتر درگیر می شوند و اصطلاحا چسبندگی بیشتری به دوغاب پیدا می کنند. البته تخلخل هم از حدی اگر زیاد تر شود سنگ شکننده می شود.

میزان آهک یک سنگ هم از دو جهت اهمیت دارد. هرچه سنگ میزان آهکش بیشتر باشد چسبندگی سنگ به دوغاب بیشتر می شود. چون همانطور که میدانید آهک در ترکیب با آب به ماده ای چسبنده و سخت تبدیل می شود و اساس پایه تمام سیمانها نیز آهک می باشد. بنابراین آهک با دوغاب سیمان به خوبی ترکیب شده و چسبندگی فوق العاده ای ایجاد می کند.

 

ابتدا از سنگ گرانیت شروع می کنیم:

سنگ های گرانیت چه ویژگی خاصی دارند که در ساختمان برای ما مهم است؟

۱-ویژگی مثبت سنگ گرانیت: ویژگی مثبت این سنگ دوام و استحکام آن است. این سنگ به شدت دارای دوام و استحکام بالایی هست. و بیشترین مقاومت را بین سه دسته ذکر شده دارد.

۲-ویژگی منفی سنگ گرانیت: ویژگی منفی این سنگ این است که دارای خلل و فرج کم و میزان آهک خیلی کمی است. بنابراین باتوجه به مطالب گفته شده این سنگ به خوبی به دوغاب پشتش نمی چسبد و احتمال سقوط از ارتفاع دارد.

 

در کدام قسمتهای ساختمان بهتر است از سنگهای گرانیت استفاده کنیم؟

با توجه به دوام و مقاومت بالای سنگهای گرانیت، این سنگها بیشترین مصرف و کاربرد را در کف پارکینگ دارند. چون در پارکینگ سنگ باید بتواند وزن ماشینها را تحمل کند.

در دیوارهای داخل ساختمان(مثل دیوار پارکینگ) هم،  به صورت سلیقه ای میتوان از این سنگ استفاده نمود.

نکته: اگر از سنگ گرانیت در دیوارها استفاده می شود باید سنگ حتما اسکوپ شود. حتی اگر سنگ در محیط داخلی ساختمان استفاده می شود.

 

در کدام قسمتهای ساختمان از سنگ گرانیت استفاده نکنیم؟

همانطور که گفته شد سنگ گرانیت چسبندگی خوبی با دوغاب ندارد. بنابراین توصیه می شود حتی المقدور از این سنگ در نمای ساختمان استفاده نشود چون احتمال سقوط آن زیاد می باشد. اگر هم به ناچار استفاده می کنید حتما به خوبی اسکوپ کنید.

 

 

سنگهای گرانیت چه شکلی هستند؟

سنگهای گرانیت اکثر دارای دانه های مشکی رنگ بود و در رنگهای مشکی، هلویی و سبز در بازار موجود می باشند در شکلهای زیر چند نمونه از سنگهای گرانیت معروف نشان داده شده است.

 

حال به سراغ سنگهای مرمریت می رویم. سوال اول اینکه:

سنگهای مرمریت چه ویژگی خاصی دارند که در ساختمان برای ما مهم است؟

۱-ویژگی مثبت سنگهای مرمریت: یکی از ویژگی های مثبت سنگ مرمریت برای ما مهندسین عمران درصد زیاد آهک در این سنگ است. این ویژگی باعث می شود که این سنگ به خوبی به دوغاب بچسبد. همچنین از نظر زیبایی این سنگهای دارای تنوع و طرحهای بسیار زیباتری نسبت به سنگهای گرانیت هستند.

 

 

۲-ویژگی منفی سنگهای مرمریت:

ویژگی منفی سنگهای مرمریت این است که بافت سنگهای مرمریت به نوعی هست که براحتی دچار هوازدگی می شوند و در برابر عوامل جوی مثل باران و آفتاب و …… آسیب پذیر هستند. و بافت این نوع از سنگها به گونه ای هست که در سرما و یخبندان آب بعضا به رگه های سنگ نفوذ کرده و با یخ زدن منجر به تخریب بافت بیرونی سنگ می شود. و برخی از انواع مرمریت بعد از چند سال به اصطلاح خورده می شوند یعنی مقداری از بافت رویی سنگ خالی می شود.

 

در کدام قسمت ساختمان بهتر است از سنگهای مرمریت استفاده کنیم؟

بهترین و متداول ترین محل برای استفاده از سنگهای مرمریت. استفاده از آنها در کف واحدهاست. چون در کف واحدها سنگ در معرض عوامل جوی قرار ندارد. و طرح وساب بسیاری از سنگهای مرمریت حس خوبی در فضای داخلی ایجاد می کنند. معروفترین سنگ مرمریتی که در کف ساختمان بکار می رود سنگ دهبید می باشد.

سنگهای مرمریت همچنین برای استفاده در دیوار پارکینگ و دیوار های راه پله مناسب هستند چون در این محلها نیز از آسیب عوامل جوی در امان هستند و قیمتشان نیز در بسیاری موارد از سنگهای تراورتنی که ظاهر مناسب داشته باشند پایین تر هستند.

 

در کدام قسمتهای ساختمان از سنگ مرمریت استفاده نکنیم؟

در دو قسمت از ساختمان استفاده از سنگ مرمریت برای شما دردسر درست می کند: ۱-نما ۲-کف پارکینگ

در مورد نما همانطور که گفته شد. سنگ مرمریت در مقابل عوامل جوی آسیب پذیر می باشد. و در صورت استفاده از این سنگ در نمای ساختمان بعد از گذشت چند سال سنگ زیبایی خود را از دست می دهد و دچار هوازدگی و بوجود آمدن حفره در نمای سنگ می شود. مگر معدود سنگهای مرمریت مثل گندمک که آن را هم باید فکر شده و در قسمتهای مسقف نما استفاده نمود

در مورد پارکینگ، مشکلی که سنگهای مرمریت اغلب دارند این است که لک روغن ماشینها و یا رد لاستیک ماشینها روی سنگ باقی میماند و پاک نمی شود. البته استفاده از سنگهای مرمریتی مثل هرسین در کف پارکینگها رایج هست ولی به هر حال بعد از گذشت یکی دو سال ظاهر زیبای خود را به کلی از دست می دهد. بدترین وضعیت را بین سنگهای مرمریت از لحاظ لک پذیری سنگ گوهره دارد.

در شکل زیر آسیب پذیری این سنگ در برابر عوامل جوی نشان داده شده است:

 

سنگهای مرمریت چه شکلی هستند؟

سنگهای مرمریت معمولا ظاهر تمیز و کم خلل و فرجی دارند. و اگر تجربه کافی نداشته باشید شاید نتوانید این سنگها را از سنگهای تراورتن تشخیص دهید. سنگهای مرمریت معمولا نسبت به تراورتن کمتر خلل و فرج دارند و بازی موجهای روی سنگ کمتر است در شکل چند نمونه از این سنگ نشان داده شده است.

 

 

حال به بررسی و کاربرد سنگهای تراورتن می پردازیم:

سنگهای تراورتن چه ویژگی خاصی دارند که در ساختمان برای ما مهم هستند؟

سنگهای تراورتن دارای مقدار آهک کمتر از مرمریت ولی مناسب هستند و بافت سنگ دارای خلل و فرج مناسب نیز هست که همانطور که گفته شد این سنگها به خوبی به دوغاب پشت سنگ میچسبند. این سنگ همچنین مشکلات هوازدگی سنگ مرمریت را نیز ندارد و در برابر هوازدگی مقاومت بالایی دارد و در محیط های باز بدون تغییر ظاهری ماندگار می باشد.

نکته منفی که برای این سنگ بتوان ذکر کرد شاید فقط قیمت و صرفه اقتصادی آن باشد. سنگهای تراورتنی که ظاهر مناسب داشته باشند معمولا قیمت بالاتری نسبت به سایر انواع سنگها دارند و معمولا سازندگان از این سنگها در محیطهای داخلی خیلی استفاده نمی کنند و به جای آن از سنگهای مرمریتی که قیمت مناسبتری دارند استفاده می کنند.

 

در کدام قسمت ساختمان بهتر است از سنگهای تراورتن استفاده کنیم؟

سنگ تراورتن مناسبترین سنگ برای استفاده در نمای ساختمان می باشد. زیرا همانطور که گفته شد این سنگ چسبندگی خوبی با دوغاب پشت آن دارد و همچنین در برابر عوامل جوی بسیار مقاوم است. توجه شود که بهر صورت هر سنگی که در نمای ساختمان بکار می رود باید به صورت اصولی اسکوپ شود.

 

در کدام قسمتهای ساختمان از سنگ تراورتن استفاده نکنیم؟

سنگهای تراورتن به دلیل مقاومت خوب، لک پذیری کم و چسبندگی خوب به دوغاب قابلیت استفاده در بخشهای مختلف ساختمان را دارند. و تنها عاملی که باید در استفاده از سنگهای تراورتن مد نظر قرار داد صرفه اقتصادی است. چون معمولا سورتهای خوب سنگهای تراورتن که از نظر زیبایی ارزش کار را داشته باشند قیمتی به مراتب بیشتر از سنگهای مرمریت و گرانیت دارند. به همین جهت از این سنگ اغلب تنها در نمای ساختمان استفاده می شود و سازندگان ترجیح می دهند در سایر بخشهای ساختمان از سنگهای مرمریت یا گرانیت استفاده نمایند.

 

سنگهای تراورتن چه شکلی هستند؟

سنگهای تراورتن در رنگهای مختلف وجود دارند که اغلب دارای موج هستند. در شکلهای زیر چند نمونه از سنگهای معروف تراورتن نشان داده شده اند.